علائم بیماری شریان کرونر
مقدمه
علائم بیماری شریان کرونر در خانم‌ها:
انواع آنژین
تفاوت آنژین با حمله‌ی قلبی چیست؟
حمله‌ی قلبی
دلایل ایجاد علائم بیماری شریان کرونر
خونسردی خود را حفظ کنید!
با اورژانس تماس بگیرید نه با دوستان
زمان مراجعه به پزشک در حمله‌ی قلبی
برای پیشگیری از حوادث خطرناک قلبی موارد زیر را بدانید:
مقدمه
شایع‌ترین علائم بیماری شریان کرونر، آنژین یا همان آنژین قفسه‌ی سینه است. آنژین معمولا به صورت درد قفسه‌ی سینه است. احساس ناراحتی، سنگینی، گرفتگی، فشار، سوزش، بی‌حسی قفسه‌ی سینه هم حالت‌های دیگر آنژین است. آنژین ممکن است با سوءهاضمه یا احساس سوزش سر دل اشتباه گرفته شود. معمولا آنژین در قفسه‌ی سینه احساس می‌شود اما گاهی ممکن است در شانه، بازو، پشت یا فک هم احساس شود.
اگر برای مدت بیش از 5 دقیقه دچار آنژین یا هر یک از علائم زیر شدید بدون تأخیر با اورژانس تماس بگیرید، چرا که این علائم ممکن است مربوط به حمله‌ی قلبی (آنفارکتوس میوکارد یا ام‌آی) باشد که لازم است فورا درمان شود.
- درد یا احساس ناراحتی در نواحی دیگر فوقانی بدن از جمله بازوها، شانه‌ی چپ، پشت، گردن، فک یا شکم
- به سختی نفس کشیدن یا احساس تنگی‌نفس
- عرق سرد
- احساس سوءهاضمه یا خفگی (که ممکن است به صورت احساس سوزش سر دل باشد)
- تهوع و استفراغ
- احساس سبکی سر، گیجی، ضعف یا شدید
- ضربان‌های سریع یا نامنظم قلب
علائم بیماری قلبی ممکن است در هر یک از نواحی خاکستری دیده شود
علائم بیماری شریان کرونر در خانم‌ها:
مطالعات نشان می‌دهد که خانم‌ها کمتر علائم قلبی خود را به بیماری قلبی نسبت می‌دهند. گاهی علائم بیماری شریان کرونر در خانم‌ها با آقایان متفاوت است. به علاوه، خانم‌ها کمتر متوجه علائم حمله‌ی قلبی می‌شوند. در نتیجه کمتر به دنبال درمان آن هستند. شناخت علائم به خانم‌ها کمک می‌کند که درمان را به صورت جدی‌تر پیگیری کنند. شایع‌ترین علائم بیماری قلبی در خانم‌ها موارد زیر هستند:
- درد یا فشار روی قفسه‌ی سینه که به بازو یا فک کشیده می‌شود
- احساس سوزش در قفسه‌ی سینه یا قسمت فوقانی شکم
- تنگی نفس، ضربان قلب نامنظم، گیجی، تعریق، خستگی و تهوع
به طور متوسط، حمله‌ی قلبی و علائم آن در خانم‌ها 10 سال دیرتر از آقایان بروز پیدا می‌کند.
به علاوه، معمولا خانم‌ها پیش از بروز حمله‌ی قلبی علائمی دارند که برای مشکلات قلبی، معمول نیست. در مطالعه‌ای روی 515 خانم مبتلا به حمله‌ی قلبی در چندین مرکز درمانی، شایع‌ترین علامت‌های بیماران، خستگی، اختلال خواب، تنگی نفس، سوءهاضمه و اضطراب بود. اکثر خانم‌ها (78%) از بیش از یک ماه قبل از بروز حمله‌ی قلبی، حداقل یکی از این علائم را داشتند. تنها 30% از آن‌ها درد یا احساس سفتی، فشار، سوزش یا گزگز در قفسه‌ی سینه داشتند.
انواع آنژین
آنژین پایدار
نوعی از آنژین است که به دلیل تأمین نشدن نیاز قلب به خون اکسیژن‌دار ایجاد می‌شود. به این دلیل به آن «پایدار» گفته می‌شود که همیشه با همان مقدار فعالیت ایجاد می‌شود؛ همیشه همان علائم را دارد؛ و با استراحت و/یا مصرف دارو بهتر می‌شود. آنژین پایدار، علامت هشدار بیماری قلبی است و باید توسط پزشک بررسی شود. اگر شکل آنژین تغییر کند ممکن است به آنژین ناپایدار تبدیل شود.
آنژین ناپایدار
این نوع از آنژین به صورت سندروم کرونر حاد شناخته می‌شود. ممکن است علائم آن کاملا جدید باشد یا همان علائم آنژین پایدار تغییر کند. این نوع آنژین ممکن است بیشتر تکرار شود، در حالت استراحت هم اتفاق بیفتد، شدیدتر باشد یا بیشتر طول بکشد. معمولا آنژین ناپایدار با مصرف دارو بهتر می‌شود. با این حال چون ناپایدار است هر آن ممکن است به حمله‌ی قلبی منجر شود. به همین دلیل لازم است درمان جدی‌تر با دارو یا یک اقدام مداخله‌ای برای بیمار صورت گیرد. آنژین ناپایدار، نوعی سندروم کرونر حاد است و باید به صورت اورژانسی درمان شود.
آنژین متغیر (که به عنوان آنژین پرینزمتال یا اسپاسم کرونر هم شناخته می‌شود)
شریان کرونر ممکن است دچار اسپاسم شود که مانع از جریان پیدا کردن خون به عضله‌ی قلب (یا همان ایسکمی) می‌شود. این مشکل ممکن است در افرادی دیده شود که بیماری شریان کرونر قابل توجهی ندارند. دو سوم افرادی که آنژین متغیر دارند حداقل در یکی از رگ‌های قلب خود مشکل جدی دارند که اسپاسم در همان محل تنگی رگ ایجاد می‌شود. این نوع آنژین چندان شایع نیست و تقریبا همیشه در زمان استراحت رخ می‌دهد. در صورتی که هر یک از موارد زیر را داشته باشید در معرض خطر بیشتری برای اسپاسم کرونر هستید:
- بیماری زمینه‌ای شریان کرونر
- مصرف سیگار
- استفاده از داروهای محرک اعصاب یا مواد مخدر
در صورت شدید بودن یا طولانی شدن اسپاسم کرونر احتمال حمله‌ی قلبی نیز وجود دارد.
تفاوت آنژین با حمله‌ی قلبی چیست؟
آنژین یک علامت هشداردهنده برای حمله‌ی قلبی است اما حمله‌ی قلبی محسوب نمی‌شود. با این حال، علائم حمله‌ی قلبی (که به آن آنفارکتوس میوکارد یا ام‌آی نیز گفته می‌شود) مشابه آنژین است.
آنژین
- به دلیل نرسیدن مختصر خون به عضله‌ی قلب ایجاد می‌شود.
- باعث آسیب دائمی به قلب نمی‌شود.
- علائم آن فقط چند دقیقه طول می‌کشد و اغلب با استراحت و/یا مصرف دارو بهبود پیدا می‌کند. احساس درد یا ناراحتی در قفسه‌ی سینه، تنگی نفس، احساس تپش قلب، ضربان سریع‌تر از معمول، گیجی، تهوع، ضعف شدید و تعریق از مهم‌ترین علائم آنژین است.
- نیازی به اقدام اورژانس ندارد؛ با این حال، اگر اولین بار است چنین علائمی تجربه می‌کنید، علائم جدیدی دارید یا علائم قبلی شدیدتر و بیشتر شده است حتما به پزشک مراجعه کنید.
حمله‌ی قلبی
- زمانی اتفاق می‌افتد که خون کافی برای مدتی طولانی به عضله‌ی قلب نرسد (که معمولا به دلیل ایجاد لخته و بسته شدن شریان کرونر است).
- می‌تواند آسیب دائمی به عضله‌ی قلب بزند.
- علائم آن مثل احساس درد یا ناراحتی در قفسه‌ی سینه معمولا بیشتر از چند دقیقه طول می‌کشد و با مصرف داروی نیتروگلیسرین به طور کامل برطرف نمی‌شود؛ در حمله‌ی قلبی، ممکن است علامت‌های دیگری مثل احساس درد یا ناراحتی در سایر نواحی فوقانی بدن، مشکل در تنفس یا احساس تنگی نفس، تعریق سرد، سوءهاضمه یا خفگی، تهوع و استفراغ، احساس سبکی سر، ضعف شدید، اضطراب و ضربان‌های سریع یا نامنظم قلب هم مشاهده شود.
- اگر علائم بیشتر از 5 دقیقه طول بکشد نیاز به اقدام اورژانسی دارد.
دلایل ایجاد علائم بیماری شریان کرونر
آیا درد قفسه‌ی سینه می‌تواند به دلیل دیگری به جز مشکلات قلبی ایجاد شود؟
درد قفسه‌ی سینه دلایل مختلفی دارد که از میان این دلایل، پزشک بیشتر از همه نگران درد با منشأ قلبی است چرا که می‌تواند حیات فرد را تهدید کند. بررسی‌های غیرتهاجمی برای تشخیص بیماری شریان کرونر در همه‌ی افراد نمی‌تواند کاهش جریان خون به قلب را کاملا نشان دهد. این مشکل به‌ویژه در افراد چاق یا گروه‌های خاصی از افراد بیشتر است. پس اگر علائم بیماری کرونر دارید ولی به شما گفته‌اند که منشأ آن قلبی نیست، شاید بد نباشد نظر دوم یک متخصص باتجربه در زمینه‌ی تست‌های تشخیصی را نیز جویا شوید. بعد از این که تشخیص بیماری کرونر رد شود سایر اقدامات را می‌توان با خیال راحت‌تری انجام داد.
*توجه داشته باشید اگر درد قفسه‌ی سینه بیشتر از 5 دقیقه طول کشید و با استراحت یا دارو بهبودی نداشت با اورژانس تماس بگیرید.
دلایل قلبی درد قفسه‌ی سینه:
- نرسیدن خون به قلب (ایسکمی به دلیل بسته شدن رگ‌ها – از جمله آنژین پایدار و ناپایدار، حمله‌ی حاد قلبی و اسپاسم شریان کرونر)
- پریکاردیت (التهاب کیسه‌ی اطراف قلب)
- میوکاردیت (التهاب عضله‌ی قلب)
- کاردیومیوپاتی (نارسایی قلبی) و دلایل نادرتری مثل پارگی دیوارهی شریان کرونر، پارگی حاد عضله‌ی قلب یا دریچه‌ها و عفونت
دلایل گوارشی درد قفسه‌ی سینه:
- رفلاکس (برگشت اسید معده به مری)
- سنگ صفرا
- اسپاسم مری
- پارگی مری
- واریس مری
- تنگی‌های مری
- تومور مری و مشکلات دیگر گوارشی
دلایل ریوی درد قفسه‌ی سینه:
- پنومونی (عفونت ریه)
- آمبولی ریوی (لخته‌ی خون در ریه)
- پنوموتوراکس (ورود هوا به ریه)
- بیماری انسدادی مزمن ریه (سی‌او‌پی‌دی)
- پلوریت (التهاب کیسه‌ی اطراف ریه) و پارگی حباب‌های ریز ریه که محل تبادل گازها هستند
دلایل دیگر درد قفسه‌ی سینه:
- پارگی دیوارهی شریان آئورت
- مشکلات مربوط به کمر و ستون فقرات و مشکلات عضلانی‌اسکلتی (مثل کشیدگی عضلات، شکستگی دنده‌ها و غیره)
درد قفسه‌ی سینه خیلی از اوقات منشأ جسمی ندارد و به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:
- حملات هراس (پانیک)
- اضطراب
- استرس و اختلالات ذهنی
همان طور که می‌بینید این فهرست خیلی طولانی است و ممکن است شناسایی علت دقیق درد قفسه‌ی سینه زمان‌بر باشد.
پزشک حاذق متخصص داخلی یا قلب می‌تواند دلیل احتمالی علائم شما را بررسی کند.
خونسردی خود را حفظ کنید!
خبر خوب در مورد حملات قلبی:
پیشرفت‌های تکنولوژی در دهه‌ی اخیر، میزان مرگومیر ناشی از حمله‌ی قلبی (آنفارکتوس میوکارد یا ام‌آی) را به شکل چشمگیری کم کرده است.
خبر بد در مورد حملات قلبی:
بسیاری از افراد به موقع به بیمارستان نمی‌رسند که بتوانند از این پیشرفت‌ها برای نجات جان خود استفاده کنند. تعداد بسیار زیادی از بیمارانی هم که زنده می‌مانند دچار آسیب‌های مزمن قلبی می‌شوند.
چرا هنگام حمله‌ی قلبی، زمان اینقدر اهمیت دارد یا به اصطلاح: «زمان مساوی با عضله است» ؟
از زمان بروز حمله‌ی قلبی تا وارد شدن آسیب دائمی به عضله‌ی قلب، فاصله زیادی نیست. هرچه بخش بزرگ‌تری از قلب درگیر شده باشد، بهبودی کامل سخت‌تر می‌شود. برای این که از مراقبت‌های اورژانس بیشترین سود برده شود هر کسی که فکر می‌کند دچار حمله‌ی قلبی شده باید هر چه سریع‌تر خود را به بیمارستان برساند. هرچه رسیدن به بیمارستان زودتر باشد درمان مناسب هم زودتر می‌تواند شروع شود که به معنی احتمال کمتر آسیب دائمی به قلب است.
متأسفانه تنها یک‌پنجم بیماران در مدت مناسب به بیمارستان می‌رسند. در نتیجه بسیاری از افرادی که از ام‌آی جان سالم به در می‌برند بخش‌های بزرگی از قلب‌شان در اثر حمله‌ی قلبی دچار آسیب دائمی می‌شود. این آسیب باعث کاهش توان قلب برای پمپ کردن خون می‌شود. چنین بیمارانی تا پایان عمر خود با مشکلاتی مثل تنگی نفس و آنژین (احساس ناراحتی در قفسه‌ی سینه) روبرو هستند. به علاوه، این بیماران در خطر بیشتر ابتلا به نارسایی قلبی هستند که در آن قلب به مرور زمان ضعیف و ضعیف‌تر می‌شود.
با اورژانس تماس بگیرید نه با دوستان
تقریبا همیشه تماس گرفتن با اورژانس، سریع‌ترین راه دریافت درمان نجات‌بخش است. کارکنان اورژانس به محض رسیدن به شما می‌توانند مقدمات درمان را شروع کنند و برای احیای کسی که قلبش از حرکت بایستد آموزش دیده‌اند. به علاوه اگر با آمبولانس به بیمارستان منتقل شوید احتمالا با سرعت بیشتری درمان خواهید شد.
اگر علائم حمله‌ی قلبی دارید، برای رفتن به بیمارستان خودتان رانندگی نکنید.
در صورت بروز آنژین:
نیتروگلیسرین چیست؟
نیتروگلیسرین شایع‌ترین گشادکنند‌ه‌ی رگ‌ها است که برای موارد حاد آنژین استفاده می‌شود. این دارو با گشاد کردن شریان‌های کرونر، افزایش جریان خون به عضله‌ی قلب و همچنین شل کردن وریدها و در نتیجه کم کردن خون بازگشتی از بدن به قلب عمل می‌کند.
ترکیب این اثرات، کار قلب را کم می‌کند. نیتروگلیسرین دو شکل قرص و اسپری دارد. اگر مبتلا به آنژین هستید همیشه باید این دارو را به همراه داشته باشید.
- نیتروگلیسرین باید در ظرف تیره و دور از نور نگهداری شود.
- آن را از گرما و رطوبت دور نگه دارید.
- تاریخ انقضای روی ظرف را بررسی کنید.
اگر نیتروگلیسرین برای شما تجویز شده و دچار آنژین شدید، هر کاری می‌کنید آن را متوقف و استراحت کنید. یک قرص نیتروگلیسرین زیر زبان بگذارید و اجازه دهید حل شود. اگر از شکل اسپری آن استفاده می‌کنید آن را زیر زبان اسپری کنید. 5 دقیقه صبر کنید. اگر باز هم آنژین ادامه دارد با اورژانس تماس بگیرید.
برای بیمارانی که تشخیص آنژین مزمن پایدار داده شده است: اگر دچار آنژین شدید، یک قرص نیتروگلیسرین زیر زبان خود بگذارید. اگر بعد از 5 دقیقه احساس ناراحتی یا درد قفسه‌ی سینه بهتر نشد یا بدتر شد توصیه می‌شود پیش از مصرف قرص بعدی نیتروگلیسرین (ان‌تی‌جی) خود یا یکی از اعضای خانواده یا دوستان یا پرستارتان با اورژانس تماس بگیرد. در بیماران مبتلا به آنژین مزمن پایدار، اگر علائم با مصرف یک دوز نیتروگلیسرین بهبود قابل توجهی داشت توصیه می‌شود تا سه بار و هر 5 دقیقه مصرف قرص تکرار شود. اگر بعد از این علائم به طور کامل برطرف نشد لازم است با اورژانس تماس گرفته شود.
استفاده از آسپرین هنگام درد ناپایدار در قفسه‌ی سینه: بعد از تماس با اورژانس، اگر سابقه‌ی حساسیت به آسپرین یا خونریزی در اثر مصرف آن را نداشته باشید ممکن است پرسنل اورژانس جویدن آرام یک قرص آسپرین 325 را توصیه کنند.
خودتان به سمت بیمارستان رانندگی نکنید. بسیاری از اوقات، پرسنل اورژانس می‌توانند بلافاصله مراقبت‌های حفظ‌کننده‌ی حیات قلب را شروع کنند.
برای جلوگیری از آسیب به عضله‌ی قلب، تماس با اورژانس را به تأخیر نیندازید.
زمان مراجعه به پزشک در حمله‌ی قلبی
علائم هشدار حمله‌ی قلبی چیست؟
- احساس درد یا فشار ناگهانی در قفسه‌ی سینه (که به آن آنژین هم گفته می‌شود) که رو به بدتر شدن است. این درد ممکن است به شکل‌های مختلف مثل احساس ناراحتی، سنگینی یا درد در قفسه‌ی سینه باشد و ممکن است در پشت، فک، گلو، بازو یا زیر قفسه‌ی سینه احساس شود.
- احساس این که انگار کمربندی به دور قفسه‌ی سینه‌ی شما بسته‌اند
- دردی که از مرکز قفسه‌ی سینه به بازوها، شانه‌ها، گردن یا فک کشیده می‌شود
- تعریق
- احساس اختلال گوارشی، تهوع و استفراغ
- گیجی
- تنگی نفس
- احساس سوءهاضمه یا خفگی (ممکن است به صورت احساس سوزش سر دل باشد)
- ضربان‌های سریع یا نامنظم قلب
- ضعف شدید و اضطراب
چرا بیماران با تأخیر می‌رسند؟
بسیاری از مردم علائم حمله‌ی قلبی را نمی‌شناسند. فهرست آن را در بالا می‌توانید ببینید. تصویری که از تلویزیون و فیلم‌ها در ذهن ما است حمله‌ی قلبی را یک اتفاق پرسروصدا می‌داند که احساس فشردگی شدیدی در قفسه‌ی سینه ایجاد می‌کند. حال آن که چنین حالتی نادر است. درد بازو، تنگی نفس یا حتی احساس تعریق می‌تواند علامتی از حمله‌ی قلبی باشد.
گاهی علائم درد قفسه‌ی سینه با سوزش سر دل اشتباه گرفته می‌شود. در این موارد داروی ضداسید استفاده کنید و ببینید آیا اثر می‌کند یا نه. خیلی از افراد برای دیگران با اورژانس تماس می‌گیرند ولی برای خودشان نه.
خیلی‌ها از این بابت که بعدا مشخص شود حمله‌ی قلبی نبوده خجالت می‌کشند با اورژانس تماس نمی‌گیرند. اما از رفتن به سوی مرگ خجالت نکشید. حملات قلبی دلیل اصلی مرگومیر هم در مردان و هم در زنان است.
برای پیشگیری از حوادث خطرناک قلبی موارد زیر را بدانید:
- علائم حمله‌ی قلبی
- آیا در خطر حمله‌ی قلبی هستید؟ از پزشک خود در مورد میزان خطر و کارهایی بپرسید که برای کاهش این خطر باید انجام دهید. آسپرین و نیتروگلیسرین هم از پزشک بخواهید.
- برای دریافت کمک با چه کسی تماس بگیرید. با دوستان یا اعضای خانواده تماس نگیرید. با اورژانس تماس بگیرید تا به وسیله‌ی آمبولانس، شما را به نزدیک‌ترین بیمارستان منتقل کنند.
این اطلاعات را با اعضای خانواده و پرستار خود به نحوی به اشتراک بگذارید که آن‌ها هم علائم حمله‌ی قلبی را بشناسند و بدانند چه زمانی باید با اورژانس تماس بگیرند.
به خاطر داشته باشید
• علائم حمله‌ی قلبی و شرایطی که باعث بروز این علائم می‌شود را بشناسید.
• اگر علامت جدیدی داشتید یا تعداد دفعات و شدت آن بیشتر شد به پزشک مراجعه کنید.