مقدمه
علایم و تشخیص
گزینه های درمانی
بیماری سرخرگ محیطی در خانم‌ها
نشانه‌ها ی هشدار بیماری سرخرگ محیطی

 

مقدمه

بیماری سرخرگ محیطی (Peripheral Artery Disease یا P.A.D.) چیست؟

بیماری سرخرگ محیطی که آن را بیماری عروق محیطی یا تصلب شرایین نیز می نامند؛ اختلالی است که در شریانهای سیستم گردش خون رخ می دهد. سرخرگها در واقع رگ های خونی ای هستند که خون غنی از اکسیژن و مواد مغذی را از قلب به تمامی بخشهای بدن می رسانند. بیماری سرخرگ محیطی در سرخرگهایی اتفاق می افتد که خون را به دستها و پاها می رساند. سرخرگ های سالم دارای پوششی صاف هستند که از لخته شدن خون جلوگیری کرده و باعث تسهیل جریان خون یکنواخت می گردد. در حالیکه در بیماری سرخرگ محیطی ، با تشکیل پلاک در دیواره، سرخرگها به تدریج باریک یا مسدود می گردد. پلاک شامل مقدار زیادی چربی ، کلسترول و دیگر مواد شناور در سیستم گردش خون، همچون سلولهای التهابی، پروتئین و کلسیم می باشد. اگر سرخرگها باریک یا مسدود گردند، خون نمی تواند جریان یابد تا بافتها و دیگر اعضای بدن را تغذیه نماید. در نتیجه، به بافتها آسیب رسیده و سرانجام مرگ بافتها را به دنبال خواهد داشت.
میزان پیشرفت بیماری سرخرگ محیطی در هر فرد متفاوت است و بستگی به عوامل زیادی دارد که از جمله آنها می توان به محل تشکیل پلاک در بدن و نیز سلامت عمومی فرد اشاره نمود.

 

عوامل خطرساز بیماری سرخرگ محیطی کدامند؟

درصورت وجود یک یا چند مورد از عوامل خطرساز زیر، فرد در معرض ابتلا به بیماری سرخرگ محیطی خواهد بود:

• استعمال دخانیات
• دیابت
• سن ( در آمریکا افراد 50 سال و بزرگتر)
• نژاد (افراد آمریکایی-آفریقایی دو برابر دیگران، خطر ابتلا به بیماری سرخرگ محیطی وجود دارند.)
• سابقه بیماری قلبی یا عروقی (سابقه شخصی یا خانوادگی در زمینه ی بیماریهای قلبی یا عروقی ممکن است نشانگر ابتلا به بیماری سرخرگ محیطی باشد.)
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا

 

ابتلا به بیماری سرخرگ محیطی  با چه بیماری‌هایی همراهی دارد؟

اگر بیماران مبتلا به بیماری سرخرگ محیطی  درمان نشوند، ممکن است سلامتی شان دچار مشکلات جدی همچون موارد زیر گردد:

• حمله قلبی: آسیب دائمی به ماهیچه قلب در اثر عدم خون رسانی طولانی مدت به آن
• سکته مغزی: وقفه در جریان خون مغز
• حمله ایسکمی گذرا یا TIA: وقفه ی گذرا در خون رسانی به مغز
• انسداد شریان کلیوی: باریک یا مسدود شدن سرخرگی که خون کلیه ها را تامین می کند.
• قطع عضو بدن: برداشتن تمام یا بخشی از پا (یا در موارد نادر، بازو) به ویژه در افراد مبتلا به دیابت

 

روند ایجاد بیماری سرخرگ محیطی :

سرخرگهای شما همانند لوله ی توخالی هستند. درون آنها صاف و ارتجاعی است تا خون به راحتی جریان یابد. بیماری سرخرگ محیطی  هنگامی شروع می شود که رسوبات چربی، دیواره های رگهای خونی را می پوشانند. با افزایش تدریجی تجمع چربی ، به دیواره های رگهای خونی شما آسیب می رسد. متعاقب آن، سلولها برای بهبود خودشان، مواد شیمیایی ای از خود آزاد می نمایند که آن دیواره ها را چسبنده تر می کند. مواد دیگر شناور در سراسر سیستم گردش خون مثل سلولهای التهابی، پروتئین و کلسیم به دیواره های رگها می چسبد. سرانجام چربی و سایر مواد با هم ترکیب می شوند تا پلاک را تشکیل دهند. به تدریج، حجم پلاک افزایش یافته و سرخرگ را تنگ می کند.

با گذشت زمان، درون سرخرگها پلاکهایی با اندازه های گوناگون تشکیل می شود. لایه بیرونی بسیاری از پلاکها، سخت و محکم و درون شان نرم و خمیرمانند است. سطح سخت آنها ممکن است بشکند یا پاره شود و مواد درونشان در معرض جریان خون قرار گیرد. در این صورت، پلاکت ها (ذرات حلقوی شکل درون خون که به لخته شدن کمک می کند) به این محل آمده و خون در این محل لخته شود. در این حالت، سرخرگ تنگ تر می شود و علائم، شروع می شود.

سرخرگی که تنگ شده است، ممکن است کاملاً توسط پلاک یا لخته خونی مسدود گردد. در این صورت، بافت خونرسانی شده توسط آن رگ، برای همیشه تخریب شده و ممکن است از بین برود. این حالت بیشتر در پا و انگشتان پا رخ می دهد.

 

علایم و تشخیص

نشانه ها و راههای تشخیص بیماری سرخرگ محیطی یا PAD

اختلال سرخرگ محیطی ممکن است هرزمانی در طول عمر یک فرد بوجود آید؛ حال آنکه ممکن است نشانه هایش سالها بعد ظاهر شود. شاید علائم بیرونی این اختلال هنگامی نمود پیدا کنند که سرخرگ 60 درصد یا بیشتر تنگ شده باشد. اولین نشانه های قابل توجه بیماری سرخرگ محیطی می تواند لنگش متناوب باشد که، احساس ناراحتی در پاها، درد و یا گرفتگی ای است که همراه با انجام فعالیت توسط فرد ایجاد شده، با استراحت کردن از بین رفته و با شروع دوباره فعالیت، از نو اتفاق می افتد. بیشتر اوقات، این درد در ماهیچه ساق پا حس می شود؛ اما ممکن است بیمار در نشیمنگاه یا ران خود نیز آن را احساس نماید.

ازجمله نشانه های دیگر لنگش متناوب می توان کرختی یا بی حس شدن، ضعف، سنگینی یا خستگی ماهیچه های پا به هنگام راه رفتن که در اثر استراحت خوب می شود، را نام برد. این درد ممکن است چنان شدید باشد که در راه رفتن عادی فرد نیز مشکل ایجاد شود. این نوع درد متناوب در اثر کاهش جریان خون به ماهیچه های پا بوجود آمده و با استراحت کردن از بین می رود؛ چون این ماهیچه ها در هنگام استراحت به جریان خون کمتری نیاز دارند.

نشانه های دیگر بیماری سرخرگ محیطی پیشرفته ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• احساس سوزش یا درد در قسمت انگشتان تا مچ پاها به هنگام استراحت، به ویژه شبها و در حالت درازکش
• احساس سردی در پوست قسمت انگشتان تا مچ پاها
• قرمزشدن یا تغییر رنگ پوست
• افزایش ابتلا به عفونت
• زخم در ناحیه انگشتان تا مچ پا که خوب نمی شود

ولی بسیاری از مبتلایان به بیماری سرخرگ محیطی علائمی ندارند.

 

راه تشخیص بیماری سرخرگ محیطی:

چنانچه نشانه های بیماری سرخرگ محیطی را دارید با پزشک خود مشورت نمایید تا علت این نشانه ها و درمان آنها هرچه زودتر شروع شود. تشخیص زودهنگام بیماری سرخرگ محیطی مهم است؛ تا درمان مناسب و درست قبل از آنکه شدت بیماری و مسائل پیچیده تری همچون حمله قلبی و سکته مغزی به وجود آیند، صورت گیرد.

در ابتدا، معاینات بالینی انجام شده و سوابق پزشکی و عوامل خطرساز مربوط به شما بررسی خواهد شد. ممکن است پزشکتان برای تشخیص دقیق بیماری سرخرگ محیطی و تعیین میزان شدت بیماری، انجام آزمایشات خاصی را برایتان ضروری بداند.

• شاخص مچ پا /بازویی(ABI) : شاخصی برای سنجش فشارخون در ناحیه پایین پاها در مقایسه با فشار خون در بازوهاست. حین انجام این آزمایش، دستبند یا کاف دستگاه فشارسنج به بازوها و پاها وصل می شود. هنگام اندازه گیری فشارخون، قسمت پارچه ای/دستنبد آن باد می شود و توسط قسمت دیگری از این دستگاه به اسم داپلر، به صدای فشار خون گوش داده می شود.

ABI کمک می کند که میزان فشارخون در پاها و انگشتان اندازه گیری شود که این میزان در مبتلایان به بیماری سرخرگ محیطی کاهش یافته است. این روشی بسیار دقیق برای تشخیص بیماری سرخرگ محیطی است.

• ثبت حجم ضربان(PVR) یک آزمایش غیر تهاجمی است که تغییرات حجم خون که در پاها بوجود می آید را اندازه گیری می کنند. حین انجام این آزمایش، قسمت دستبند فشارخون دور بازوها و پاهای بیمار بسته می شود. در حالت خوابیده، دستبندها کمی باد می شود. همزمان با تپش خون از سرخرگها، رگهای خونی منبسط شده و منجر به افزایش یا کاهش حجم هوای درون دستبند می شود. وسیله ای نیز این تغییرات حجم را به شکل امواج بر روی صفحه نمایشگر، نشان می دهد.

فشارخون فرد قبل و بعد از رفتن روی تردمیل به این روش اندازه گیری می گردد تا مشخص شود که آیا درد او به علت بیماری سرخرگ محیطی است یا دلیل دیگری دارد. آزمایش ثبت حجم ضربان هم به مکان یابی ناحیه انسداد در پاها کمک می کند.

• سونوگرافی عروق یک تست غیرتهاجمی برای بررسی گردش خون است. حین سونوگرافی عروق، یک مبدل (یک وسیله کوچک دستی) روی سطح پوست، روی سرخرگی که باید بررسی شود، قرار داده می شود. این مبدل، امواج صوتی ای که از سرخرگ می آید را ثبت می کند. آنگاه، این امواج ثبت شده و تصویری از آن رگ ایجاد می کند که روی صفحه نمایشگر نشان داده می شود. این آزمایش ممکن است برای تشخیص انسداد موجود در سرخرگ به کار رود.

از آنجایی که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری بدون علامت هستند، توصیه می گردد در افراد در معرض خطر تست های غربالگری برای تشخیص زودرس بیماری انجام شود که شامل موارد زیر هستند:

• کلیه افراد بالای ۶۵ سال
• کلیه افراد بالای ۵۰ سال که سیگار استفاده کرده اند یا مبتلا به دیابت هستند یا چربی خون یا فشارخون بالا دارند، و افرادی که سابقه بیماری سرخرگ محیطی در خانواده دارند
• افراد زیر ۵۰ سال با تصلب شرایین در یکی بستر عروقی در بدن، مثل عروق مغز، قلب

 

گزینه های درمانی

 راههای درمان بیماری سرخرگ محیطی

تغییر در سبک زندگی، دارو و روشهای مداخله ای از جمله راههای درمان بیماری سرخرگ محیطی هستند.

 

تغییر در سبک زندگی:

از جمله درمان اولیه بیماری سرخرگ محیطی، تغییر در سبک زندگی فرد است تا بتوان عوامل خطرساز را کاهش داد. تغییراتی که می توانید برای کنترل وضعیت تان انجام دهید، شامل موارد زیر است:

1. ترک سیگار و سایر دخانیات:
   از پزشکتان بپرسید که راههای موجود برایتان جهت ترک دخانیات کدام است.
2. داشتن رژیم غذایی متعادل و متناسب:
   پیشنهاد می شود که رژیم غذایی دارای فیبر بالا، کلسترول، چربی و نمک پایین داشته باشید. تلاش کنید که فقط 30 درصد کالری مصرفی روزانه تان، از چربی باشد. از چربی های ترانس شامل محصولاتی که حاوی روغنهای گیاهی هیدروژنه هستند، پرهیز نمایید. اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن میتواند به کاهش کلسترول و افزایش HDL (کلسترول مفید) شما کمک کند. مشورت با متخصص تغذیه می تواند در ایجاد تغییرات درست و متناسب در رژیم غذایی تان موثر باشد.
3. ورزش کردن:
   یک برنامه منظم ورزشی مثل پیاده روی را پیش بگیرید. راه رفتن بسیار مهم است و می تواند به درمان بیماری سرخرگ محیطی کمک نماید. بیمارانی که به طور منظم پیاده روی می کنند،  با تداوم ورزش، می توانند فاصله بیشتری را بدون احساس درد در پاهایشان راه بروند. 
4. کنترل سایر بیماری‌های مرتبط:
   بیماریهایی مثل فشار خون بالا، دیابت و یا کلسترول بالا باید کنترل شوند. 
5. مراقبت از پاها و پوست:
   از پاها و پوستتان به خوبی مراقبت کنید تا از عفونت پیشگیری کرده و خطر ابتلا به مشکلات مرتبط را کاهش دهید.
6. مصرف دارو:
   ممکن است برای درمان مشکلاتی همچون فشار خون بالا یا کلسترول بالا، دارو تجویز شود. همچنین ممکن است داروهای ضد پلاکت خون همانند آسپیرین و یا کلوپیدگرل جهت کاهش خطر حمله قلبی و سکته مغزی تجویز گردند.
7. برنامه پیاده روی:
   یک برنامه ساختار یافته تحت نظر پزشک، جهت کمک به بیمار در انجام موفقیت آمیز فعالیتهای ورزشی و افزایش توانایی ورزش، ضروری است. 
8. سیلوستازول:
   ممکن است این دارو تجویز شود تا بیمار بتواند فاصله بیشتری را پیاده روی کند. این دارو به افرادی که لنگش متناوب دارند (گاهی پایشان می لنگد) کمک می کند که بتوانند مدت بیشتری بدون درد به پیاده روی ادامه دهند. البته این دارو برای همه مفید نیست. پزشکتان ضرورت مصرف آن را به شما خواهد گفت.
9. روش‌های مداخله‌ای:
   در مراحل پیشرفته تر بیماری سرخرگ محیطی، روشهای مداخله ای همچون آنژیوپلاستی (جهت باز کردن رگ مسدود)، آنژیوپلاستی با استنت (برای باز نگه داشتن رگ مسدود) و آتروکتومی (برای از بین بردن انسداد) به کار می رود.در برخی موارد، عملهای جراحی مثل بای پس برای تغییر مسیر جریان خون از اطراف ناحیه انسداد یافته به کار می رود.لطفاً از پزشک خود بپرسید که آیا درمانهای دیگری را برای شما لازم می داند یا خیر. اگر هر یک از این روشها را به شما توصیه نمود، گروه پزشکی شما اطلاعات بیشتری در آن خصوص را در اختیارتان قرار خواهد داد.
   

آیا بیماری سرخرگ محیطی قابل درمان است؟

بیماری سرخرگ محیطی درمان قطعی ندارد. البته ترک سیگار و دیگر دخانیات، ورزش منظم، کاهش چربی در رژیم غذایی و داشتن برنامه غذایی سالم و نیز کاهش عوامل خطرسازی همچون دیابت، کلسترول و فشار خون بالا می تواند به کند شدن روند پیشرفت این بیماری کمک نماید.

 

راهنمایی هایی برای مراقبت از پا:

هرروز پاهایتان (مخصوصاً پاشنه، کف پا و بین انگشتان) را بررسی نمایید که تاول، بریدگی، ترک، خراش یا زخمهای دیگر نداشته باشد. همچنین، دقت کنید که قرمزی، گرمی، ناخن در گوشت فرو رفته، میخچه یا پینه نداشته باشد. درصورت لزوم با کمک آینه و یا دیگران، تمام پایتان را بررسی نمایید.

یک یا دو بار در روز به پاهایتان کرم مرطوب کننده بزنید تا خشکی و ترک بر ندارد. توجه کنید که میان انگشتان پا و یا جاهایی که زخم باز یا بریدگی هست، کرم نزنید. اگر پوستتان زیاده از حد خشک شده است، کرم مرطوب کننده تان را بیشتر مصرف نمایید. به طور منظم مراقب ناخنهای پایتان باشید و آنها را بعد از استحمام کوتاه کنید چون در آن زمان نرم تر شده اند. ناخنهای پایتان را رو به طور صاف بچینید و سپس با سوهان آن را صاف نمایید.

اگر پایتان میخچه یا پینه زد، خودتان آن را درمان نکنید؛ بلکه نزد پزشک بروید. چنانچه حتی مشکلی کوچک در پا (قسمت انگشتان تا مچ) و یا پوست خود داشتید، حتماً به پزشکتان مراجعه کرده و به توصیه هایش عمل نمایید.

از جمله دیگر آزمایشات در این موارد، آنژیوگرافی، سی تی اسکن و یا ام آر آی می باشد. حین آنژیوگرافی (که به آن آتروگرافی هم می گویند)، ماده حاجب به درون رگهای خون تزریق شده و از درون رگهای خون با اشعه ایکس عکس برداری می شود تا جریان خون دقیقاً ارزیابی شده و انسدادهای احتمالی شناسایی شوند.

سی تی اسکن تکنیکی است که در آن با کمک اشعه ایکس از زوایای مختلف در زمان کوتاه  عکسهای متعددی گرفته می شود. در این تصاویر با برشهای مقطعی، رگهای خون بر روی صفحه نمایشگر کامپیوتر نشان داده می شود. از سوی دیگر، در ام آر آی از مغناطیس قوی جهت ایجاد تصاویر اعضای درونی بدن و رگهای خون استفاده می شود.

 

بیماری سرخرگ محیطی در خانم‌ها

 

آیا تا به حال برایتان پیش آمده است که به خاطر درد شدید پاهایتان خرید یا گشت و گذار خود را متوقف کنید؟ درد یا ناراحتی در پاها یکی از نشانه های رایج بیماری سرخرگ محیطی یا PAD می باشد. حدود 8 تا 12 میلیون نفر در آمریکا مبتلا به این بیماری هستند. بیماری سرخرگ محیطی در حقیقت تصلب شرایینی است که در سرخرگ پاها یا به ندرت در بازوی فرد ایجاد می شود. همانند تصلب شرایین، در سرخرگهای کرونر قلب، بیماری سرخرگ محیطی در اثر تجمع پلاکهای چربی در دیواره رگهای خونی رخ می دهد.

همراه با بزرگتر شدن پلاکها، رگهای خونی باریک و باریک تر می شوند؛ تا جایی که مسدود می گردند. در سرخرگهای کرونر، تصلب شرایین منجر به درد قفسه سینه و یا حمله قلبی می شود. در مورد پاها، تصلب شرایین می تواند باعث درد، ضعف، یا خستگی حین راه رفتن گردد.

خطر بیماری سرخرگ محیطی فراتر از مشکل در راه رفتن فرد بوده و عواقب آن خیلی بدتر از مثلاً نرفتن به خرید است. این بیماری منجر به افزایش خطر ایجاد زخمهای بهبود نیافتنی در پای بیمار می شود. در صورت تشدید بیماری، این درد منجر به مرگ بافتها (گانگرن) شده و نهایتاً قطع عضو را به دنبال خواهد داشت.

تاثیرات بیماری سرخرگ محیطی حتی فراتر از آن عضو آسیب دیده بدن خواهد رفت. در واقع، سیستم گردش خون بدن به هم پیوسته است. بیماران مبتلا به تصلب شرایین پا، معمولاً در قسمتهای دیگر بدنشان هم تصلب شرایین دارند. بنابراین، جای تعجب نیست که بیماران مبتلا به بیماری سرخرگ محیطی در معرض خطر ابتلا به حمله قلبی، سکته مغزی، سکته مغزی گذرا و یا بیماریهای عروق کلیوی باشند.

 

چه کسانی به بیماری سرخرگ محیطی مبتلا می شوند؟

بااینکه بیماری سرخرگ محیطی با بیماری عروق کرونر قلب فرق دارد، این دو به هم مرتبطند. افرادی که یکی از این دو را داشته باشند، احتمالا دچار دیگری هم می شوند: موسسه  ملی سلامت برآورد کرده است که فرد مبتلا به بیماری سرخرگ محیطی شش تا هفت برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر، حمله قلبی، سکته مغزی و سکته مغزی گذرا خواهد بود. از سویی دیگر، یک سوم افراد مبتلا به بیماری قلبی، بیماری سرخرگ محیطی خواهند داشت.

با این اوصاف، عجیب نیست که این دو بیماری عوامل خطرساز مشترکی داشته باشند؛ چرا که این عوامل، منجر به تغییرات مشابهی در سرخرگ بازوها یا پاهای فرد خواهد شد که در عروق کرونر قلب نیز بوجود می آیند.

 

عوامل خطرساز بیماری سرخرگ محیطی شامل:

• سن بالای ۵۰ سال
• مصرف دخانیات
• دیابت
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا
• چاقی شکمی
• بیماری کلیوی (هم به عنوان عامل خطرساز و هم پیامد بیماری سرخرگ محیطی)

از جمله عوامل خطرساز دیگر بیماری سرخرگ محیطی، نژاد و سابقه خانوادگی بیماری عروق محیطی یا عروق قلبی خواهد بود.

هم آقایان و هم خانمها در معرض خطر ابتلا به بیماری سرخرگ محیطی هستند.

همانند بیماری عروق کرونر، بسیاری از این عوامل خطرساز تحت کنترل  ما نمی باشند. اما بر اساس  نظر پژوهشگران کلینیک کلیولند، مصرف دخانیات مهمترین عامل خطرساز قابل کنترل در ایجاد بیماری سرخرگ محیطی و مشکلات ناشی از آن است. مصرف دخانیات ۴ برابر خطر ابتلا به بیماری سرخرگ محیطی را افزایش داده و منجر به ظهور نشانه های آن ۱۰ سال زودتر می شود. سیگاریهای مبتلا به این بیماری در مقایسه با غیر سیگاریهای همسن، بیشتر در معرض خطر حمله قلبی یا سکته مغزی قرار گرفته و نتایج نامطلوب تری در عمل بای پس رگهای پا خواهند داشت و دو برابر بیشتر احتمال قطع عضو دارند.

عامل خطرساز دیگر در ابتلای خانمها به بیماری سرخرگ محیطی، دیابت است. هنگامی که بیماری سرخرگ محیطی به مشکلات متداول همراه با دیابت همانند بیماری قلبی، مشکلات عصب کل پا، مشکلات بینایی، چاقی و افسردگی اضافه شود، احتمال بیشتری هست که یک خانم دیابتی مشکلات جدی بیشتری پیدا کند.

 

کنترل بیماری سرخرگ محیطی:

با وجود شیوع بیماری سرخرگ محیطی، تعجب آور است که گاهی تشخیص و درمان درست و کافی در مورد آن صورت نمی گیرد. خبر خوب اینست که با  اینکه این بیماری جدی بوده و عواقب شدیدی خواهد داشت، درمان پذیر است. همانند بیشتر بیماریها، بیماری سرخرگ محیطی نیز اگر زود تشخیص داده شود درمان پذیر است.

دانستن اینکه عوامل خطرساز بیماری سرخرگ محیطی را دارید ممکن است به شما انگیزه دهد که درصدد پیشگیری از آن برآمده و اقدام نمایید. همان توصیه های لازم برای داشتن قلبی سالم، در مورد داشتن گردش خون سالم نیز به کار می رود. مثلاً:

• کنترل وزن
• خوردن وعده های غذاهایی کم چرب و کم شیرینی، که حداقل پنج وعده میوه و سبزیجات تازه در آن باشد.
• عدم مصرف دخانیات
• انجام ورزش و فعالیت مورد علاقه تان به میزان حداقل نیم ساعت در اغلب روزهای هفته، طبق صلاحدید پزشک

چنانچه بیماری قلبی دارید باید با پزشکتان درمورد عوامل خطرساز بیماری سرخرگ محیطی مشورت نمایید و هرگونه نشانه همچون درد، ضعف یا کرخت شدن در پاهایتان احساس کردید، او را باخبر سازید. ممکن است پزشکتان آزمایشات ساده ای همانند ABI یا شاخص مچ پایی- بازویی را برایتان تجویز نماید تا بتواند بیماری سرخرگ محیطی را تشخیص دهد. این آزمایش شامل اندازه گیری فشار خون بازوها و پاها با استفاده از داپلر می باشد.

اگر بیماری سرخرگ محیطی خفیف دارید، ممکن است پزشک شما ورزش درمانی، تغییرات رژیم غذایی، ترک سیگار و مصرف دارو را برایتان تجویز کند. داروهای رایج برای بیماری سرخرگ محیطی شامل داروهای ضد پلاکت مثل آسپیرین یا کلوپیدگرل و داروهای کاهنده کلسترول مثل استاتین خواهد بود. بهترین کاری که می توانید برای خود در این موقعیت انجام دهید، ترک سیگار، کنترل فشار خون بالا، مصرف درست داروها و کنترل دیابتتان است.

همچنین، بسیار مهم است که بیماران مبتلا به بیماری سرخرگ محیطی  از پای خوب به خوبی مراقبت نمایند تا دچار زخم بهبود ناپذیر نشود. مراقبت از پا شامل اقدامات مهمی همچون پوشیدن کفش راحت و مناسب، بررسی زخم نشدن پا، تمیز و مرطوب نگه داشتن پا و مراقبت از ناخن پا است.

 

سایر راه‌های درمان بیماری سرخرگ محیطی:

بیماری سرخرگ محیطی پیشرفته‌تر که منجر به درد شدید و محدودیت حرکتی می شود، ممکن است نیازمند درمان‌های کم تهاجمی یا جراحی گردد. بعضی از درمان‌های مشابه بیماری‌های قلبی نیز برای درمان بیماری سرخرگ محیطی به کار می رود.

 

آنژیوپلاستی به کمک بالون: 

در این روند، یک بالن فوق العاده کوچک از طریق یک لوله از درون سرخرگها عبور خواهد کرد. همچنان که بالون به درون سرخرگ منبسط می شود، پلاک را فشار داده و سرخرگ را باز میکند.

 

استنت:

فنرهای خیلی ریز فلزی هستند که درون سرخرگها قرار داده شده و درون دیواره رگ خونی منبسط می شوند تا آن را باز نگه دارند. استنت را  میتوان با ایجاد روزنه ای ریز به کمک کاتتر (لوله ای دراز و باریک) بدون نیاز به جراحی تعبیه کرد.

 

عمل جراحی بای پس یا بازگشایی مجرای جدید برای خون :

همانند بازگشایی مجرای جدید برای قلب یا بای پس عروق قلب، جراح به کمک قسمتی از یک ورید سالم و یا ترکیبات مصنوعی، مجرای جدیدی در اطراف ناحیه مسدود در سرخرگ پای فرد، باز میکند. معمولاً این حالت در وخیم ترین مرحله بیماری سرخرگ محیطی به کار می رود.

با تشخیص زودهنگام، تغییر سبک زندگی و نیز درمان، می توانید مانع بدتر شدن بیماری سرخرگ محیطی خود شوید. در حقیقت، بعضی از مطالعات حاکی از آنست که علایم این بیماری با ورزش،  همراه با مراقبت دقیق کلسترول و فشار خون فرد، بهبود می یابد.

اگر فکر میکنید که در معرض خطر ابتلا به این بیماری و یا دچار آن هستید، با پزشک و متخصص قلب خود مشورت نمایید تا هرچه زودتر در مسیر پیشگیری و درمان قرار گیرید.  با تشخیص و درمان درست می توانید همچنان از لذتهای زندگیتان همچون خرید و گشت وگذار بهره مند گردید.

 

نشانه‌ها ی هشدار بیماری سرخرگ محیطی

 

یکی از کشنده ترین بیماریهایی که تا به حال شنیده اید

بیش از هشت میلیون آمریکایی مبتلا به بیماری سرخرگ محیطی یا PAD هستند. همانطور که انسداد سرخرگ قلب منجر به حمله قلبی می شود، بیماری سرخرگ محیطی نیز نتیجه چنان انسدادی است؛ با این تفاوت که در بازو، پا یا سایر اعضای بدن رخ می دهد.

بیماری سرخرگ محیطی علت عمده قطع عضو بدن است و شما را در معرض خطر ابتلا به حمله قلبی، سکته مغزی و یا مرگ قرار می دهد. ممکن است طول زندگی شما پیشرفت کند اما نشانه هایش سالها بعد ظاهر شود.

اولین نشانه قابل توجه بیماری سرخرگ محیطی گرفتگی دردناک ماهیچه ساق پا، ران و یا نشیمنگاه است که به طور منظم هنگام راه رفتن یا حرکت کردن بوجود آمده و با استراحت کردن از بین  می رود.

این وضعیت لنگش متناوب نامیده شده و ممکن است درد آن چنان شدید باشد که  انجام فعالیتهای لذتبخش شما مثل بازی با نوه هایتان را محدود کند. از جمله نشانه های دیگر بیماری سرخرگ محیطی شامل:

• سوزش یا درد در پاها و انگشتان پا به هنگام استراحت ( به ویژه شب حین دراز کشیدن)
• احساس سردی در پوست قسمت پاها
• قرمزشدن یا تغییر رنگ پوست
• زخمی در پا که خوب نمی شود

 

البته نیمی از مبتلایان به بیماری سرخرگ محیطی اصلاً علائمی ندارند و به همین دلیل بسیار خطرناک است.

 

برگرفته از www.clevelanclinic.org

تاریخ آخرین به روزرسانی: مهرماه ۱۳۹۷

ترجمه: گیلار کریمی

ویرایش: دکتر رضا قنواتی