ضربان قلب نرمال چیست؟
ضربان قلب تند چیست؟
ضربان قلب آهسته چیست؟
آیا بالا رفتن ضربان قلب با ورزش طبیعی است؟
چه عواملی باعث تغییرات ضربان قلب می شوند؟
چرا باید ضربان قلب خود را چک کنیم؟
چه زمانی باید از پزشک متخصص مشاوره گرفت؟

ضربان قلب نرمال چیست؟

ضربان قلب و یا پالس (Pulse)تعداد دفعاتی است که قلب در یک دقیقه می‌تپد. ضربان قلب نرمال در حالت استراحت در بازه ۱۰۰-۶۰ قرارمی‌گیرد. اگرچه این عدد می‌تواند در هر دقیقه با دقیقه دیگر متفاوت باشد. سن و شرایط فیزیکی افراد روی ضربان قلب آنها تاثیر دارد بنابراین، تعداد ضربان قلب طبیعی برای تمام افراد یکسان نیست.

ضربان قلب تند چیست؟

درحالت استراحت، ضربان قلب بالای ۱۰۰، ضربان تند محسوب می‌شود. ضربان قلب تند و یا تاکی‌کاردیا (Tachycardia) به وضعیت سلامت فرد وابسته است. در حالت فعالیت فیزیکی و یا درگیری بدن با عفونت طبیعی است که ضربان قلب بالا برود اما اگر دچار افزایش ناگهانی ضربان قلب و علائمی مثل سرد شدن بدن، از حال رفتن، تپش قلب و یا ضربان قلب نامنظم شدید از پزشک متخصص خود مشاوره بگیرید.

ضربان قلب آهسته چیست؟

ضربان قلب پایین از ۶۰ در حالت استراحت ضربان قلب آهسته و یا برادی‌کاردیا (Bradycardia) محسوب می‌شود. ضربان قلب آهسته در برخی افراد مثل ورزشکاران و افراد سالم جوان و یا آنهایی که داروهای پایین‌آورنده ضربان قلب استفاده می‌کنند طبیعی است.

اگرچه ضربان قلب پایین می‌تواند طبیعی باشد ولی اگر با علائمی مانند سرگیجه، از حال رفتن و یا خستگی مفرط همراه باشد می‌بایست از پزشک متخصص مشاوره گرفت.

آیا بالا رفتن ضربان قلب با ورزش طبیعی است؟

بله بالا رفتن ضربان قلب با ورزش طبیعی است. ضربان قلب با ورزش می تواند به ۱۳۰ تا ۱۵۰ بار در دقیقه و یا حتی بیشتر برسد. برای بدست آوردن ضربان قلب در حین ورزش فرمولی وجود دارد که برای سنین مختلف عدد متفاوتی را به دست می‌آورد.

چه عواملی باعث تغییرات ضربان قلب می شوند؟

علاوه بر ورزش عوامل دیگری نیز می‌توانند موجب تغییرات ناگهانی ضربان قلب شوند. از جمله این عوامل بیماری، تب، برخی داروها، کم آبی بدن و اختلالات روانپزشکی است.

• کم آبی
  زمانی که بدن با کم‌آبی مواجه می‌شود حجم خون نیز کاهش پیدا می‌کند، قلب برای مقابله با این موضوع بیشتر و شدید‌تر خون را پمپ می‌کند. در این مواقع شما ممکن است ضربان قلب خود را حس کرده و یا دچار تپش قلب و ضربان نامنظم شوید.

  تامین آب بدن و رفع کم‌آبی عامل مهمی برای تنظیم ضربان قلب بوده که فواید عدیده دیگر نیز دارد. توصیه می‌شود زنان در طول روز ۸-۶ لیوان آب معادل ۶/۱ لیتر و مردان ۱۰-۸ لیوان آب معادل ۲ لیتر آب بنوشند.

• تب و عفونت
  

  در مواقع مقابله بدن با عفونت و وجود تب طبیعی است که ضربان قلب بالا برود. قلب برای رساندن خون و اکسیژن بیشتر به سلول ها و سیستم ایمنی تعداد دفعاتی بیشتری در دقیقه می‌تپد. در عفونت‌های ویروسی نظیر کووید-۱۹ نیز ضربان قلب برای مبارزه با عوامل عفونت بالا می‌رود.

• داروها
  

  برخی از داروها نیز ممکن است روی ضربان قلب تاثیر داشته‌ باشند. برای مثال داروهایی که برای درمان آسم مصرف می شوند ممکن است باعث افزایش ضربان قلب شوند در حالیکه سایر داروها مانند بتا بلاکرها (Beta-Blockers) ضربان قلب را پایین می‌آورند. اگر با شروع مصرف دارویی دچار تغییرات ضربان قلب شده و احساس غیر طبیعی داشتید با پزشک متخصص خود صحبت کنید.

• بیماری‌های قلبی

  در مواقعی که سیستم الکتریکی قلب بخاطر بیماری‌های قلبی دچار اختلال شده باشد، قلب می‌تواند تند یا آهسته و یا دچار انواع آریتمی‌ها شود. برخی آریتمی‌ها خطرناک‌تر و برخی نسبتا بی‌خطر هستند. برای اطلاع از وضعیت سلامت قلب حتما با پزشک متخصص خود صحبت کنید.

• بیماری‌های دیگر
  

  بیماری‌های دیگری مانند اختلالات غده تیروئید، کم خونی و بیماری های عفونی نیز ممکن است روی ضربان قلب تاثیر بگذارند.

چرا باید ضربان قلب خود را چک کنیم؟

گرفتن پالس و یا ضربان قلب می‌تواند علاوه بر مشخص کردن آهسته و یا تند بودن آن منظم و یا منظم نبودن آن را نیز مشخص کند. نامنظم بودن ضربان قب می‌تواند در نتیجه آریتمی های گوناگونی باشد که از متداول ترین آنها فیبریلاسیون دهلیزی است که خطر بروز سکته را در افراد افزایش می‌دهد. ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی احتمال تشکیل لخته‌های خون و گردش آنها در بدن و انتقال آنها به مغز و بروز سکته مغزی را افزایش می‌دهد. رقیق کننده های خون این احتمال را کاهش می‌دهند. می‌توانید در خانه پالس خود را چک کنید و یا از پزشک خود بخواهید این کار را برای شما انجام دهد تا از منظم بودن و یا نبودن ضربان قلب خود مطلع شوید.

چه زمانی باید از پزشک متخصص مشاوره گرفت؟

باید بدانیم هر تغییری در ضربان قلب نشانه غیر طبیعی بودن آن و یا بیماری نیست. اگر تغییرات پالس تداوم داشت و همراه با علائمی مثل خستگی، سرگیجه و یا از حال رفتن بود آنگاه بهتر است پزشک خود را در جریان قرار دهید. پزشک با چک کردن پالس و گرفتن نوار قلب می‌تواند ضربان قلب و ریتم آن را بررسی کرده و در صورت لزوم برای درمان مشکلات ضربان قلب و آریتمی‌ها اقدام کند.