سیگار کشیدن یا نشستن؟!
سیگار کشیدن یا نشستن؟ کدام مضرتر است؟
حقایق ثابت شده‌ای در مورد نشستن طولانی مدت:
دلایل علمی مضرات نشستن طولانی مدت:
راه حل چیست؟
سیگار کشیدن یا نشستن؟ کدام مضرتر است؟
همین حالا که این متن را می‌خوانید مشغول چه کاری هستید؟ درحال نوشیدن یک لیوان چای یا قهوه هستید؟ درحال استراحت بین روز؟ برای خواب آماده می‌شوید؟ مشغول هرکاری که باشید به احتمال زیاد نشسته‌اید! حق با شما است! پاهایتان خسته می‌شوند! قرار که نیست تمام روز را بایستید!
حتما شما هم اخیرا در مورد مضرات نشستن طولانی مدت، سبک زندگی کم تحرک و تاثیرات آن روی سلامتی شنیده‌اید. اما نشستن طولانی مدت واقعا چقدر مضر است؟ آیا واقعا به اندازه‌ی سیگار شانس بروز حوادث قلبی عروقی را بالا می‌برد؟
حقایق ثابت شده‌ای در مورد نشستن طولانی مدت:
- بیش از 25 درصد مردم روزانه بیش از 8 ساعت را در حالت نشسته می گذرانند و چیزی حدود 40 درصد مردم ورزش و تحرک خیلی کمی دارند یا اصلا تحرک ندارند.
- مردم به طور متوسط روزانه 3 ساعت تلوزیون تماشا می‌کنند
- تنها 60 الی 75 دقیقه تحرک با شدت متوسط (مثل راه رفتن تند) می‌تواند اثر این میزان نشستن طولانی مدت را خنثی‌کند.
یک مطالعه‌ی بزرگ روی 800 هزار نفر در سال 2011 نشان‌داد که افرادی که زمان بیشتری را در روز در حالت نشسته هستند، در مقایسه با بقیه در خطر بیشتری از نظر بروز بیماری‌ها و حوادث قلبی عروقی و مرگ هستند:
- خطر بروز دیابت در این افراد 112 درصد افزایش می‌یابد
- خطر بروز حوادث قلبی عروقی مانند سکته‌های قلبی و مغزی 147 درصد افزایش می‌یابد
- خطر مرگ در اثر حوادث قلبی عروقی 90 درصد افزایش می‌یابد
- خطر مرگ در اثر تمام علل 49 درصد افزایش می‌یابد
دلایل علمی مضرات نشستن طولانی مدت:
موارد زیر، مجموعه‌ای از اتفاقات و تغییرات فیزیولوژیکی هستند که در اثر نشستن طولانی مدت در بدن ایجاد می‌شوند:
- خونرسانی به بعضی نقاط بدن کاهش می‌یابد و فرصت خوبی برای ایجاد پلاک‌های چربی در عروق فراهم می‌شود.
- مقاومت به انسولین در سلول‌های بدن افزایش پیداکرده و فرد مستعد ابتلا به دیابت نوع 2 می‌شود
- بر اساس مطالعات، خطر ایجاد لخته در عروق کسانی که ساعت‌های طولانی در روز نشسته هستند افزایش قابل توجهی پیدا می‌کند
- در زمان نشستن، توانایی بدن برای تجزیه‌ی مولکول‌های چربی 90 درصد کمتر می‌شود و به جای استفاده‌شدن در سوخت و ساز، چربی‌ها ذخیره می‌شوند
راه حل چیست؟
درست است که گاهی اوقات چاره‌ای نیست جز نشستن طولانی‌مدت، اما با روش‌های ساده‌ای می‌توان اثرات منفی آن را کمرنگ‌کرد:
- در فواصل منظم با استفاده از زنگ موبایل یا ساعت، به خودتان یادآوری‌کنید که موقع ایستادن و راه رفتن است. اپلیکیشن‌های زیای در موبایل برای این کار طراحی شده‌اند
- در حالت نشسته به وضعیت قرارگیری بدنتان دقت‌کنید. بد نشستن می‌تواند باعث آسیب مفصلی و استخوانی، کاهش گردش خون و کاهش قدرت عضلانی شود. هنگام نشستن شانه‌های خودتان را عقب‌بدهید، شکمتان را به داخل و سر و چانه را بالا بگیرید تا وضعیت طبیعی بدن حفظ شده و گردش خون، طبیعی باقی‌بماند.
- اگر در محل کارتان این امکان وجود دارد، از میزهایی استفاده کنید که می‌توان ایستاده از آنها استفاده کرد. مطالعات نشان داده‌اند ایستاده کار کردن علاوه بر فوایدی که برای قلب و عروق شما دارد، باعث افزایش خلاقیت و بازده هم می‌شود.
- به خودتان قول بدهید که هر روز بدون استثنا تحرک و ورزش داشته باشید؛ حتی در حد یک پیاده روی کوتاه. هر ثانیه‌ی فعالیت فیزیکی ارزشمند است.
در سالهای اخیر با افزایش نگرانی‌ها در مورد رواج سبک زندگی کم تحرک، نشستن طولانی مدت از نظر مضرات قلبی عروقی با سیگار کشیدن مقایسه می‌شود. هرچند مقایسه‌ی این دو عامل خطر عملا غیر ممکن است اما نکته اینجاست که مضرات یکی توسط جامعه کاملا شناخته شده ولی دیگری هنوز توجه زیادی را به خود جلب نکرده‌است.
استراحت‌کردن یکی از مهم‌ترین اجزای برنامه‌ی روزانه‌ی ماست و خودش به سلامتی کمک می‌کند. اما خطر از آنجایی شروع می‌شود که مرز این “استراحت” و تنبلی و کم تحرکی قابل تشخیص نباشد.
جمله‌ی آخر اینکه اگرچه نشستن روی صندلی مثل سیگار کشیدن در اتاق سیگار نیست؛ ولی قطعا نتیجه‌ی یکسانی با خود خواهدداشت!